SAN FRANCISCO — It’s 1 p.m. on a Thursday and Dianne Bates, 40, juggles three screens. She listens to a few songs on her iPod, then taps out a quick e-mail on her iPhone and turns her attention to the high-definition television.

Just another day at the gym.
As Ms. Bates multitasks, she is also churning her legs in fast loops on an elliptical machine in a downtown fitness center. She is in good company. In gyms and elsewhere, people use phones and other electronic devices to get work done — and as a reliable antidote to boredom.
Cellphones, which in the last few years have become full-fledged computers with high-speed Internet connections, let people relieve the tedium of exercising, the grocery store line, stoplights or lulls in the dinner conversation.
The technology makes the tiniest windows of time entertaining, and potentially productive. But scientists point to an unanticipated side effect: when people keep their brains busy with digital input, they are forfeiting downtime that could allow them to better learn and remember information, or come up with new ideas.

Ms. Bates, for example, might be clearer-headed if she went for a run outside, away from her devices, research suggests.
At the University of California, San Francisco, scientists have found that when rats have a new experience, like exploring an unfamiliar area, their brains show new patterns of activity. But only when the rats take a break from their exploration do they process those patterns in a way that seems to create a persistent memory of the experience.
The researchers suspect that the findings also apply to how humans learn.
“Almost certainly, downtime lets the brain go over experiences it’s had, solidify them and turn them into permanent long-term memories,” said Loren Frank, assistant professor in the department of physiology at the university, where he specializes in learning and memory. He said he believed that when the brain was constantly stimulated, “you prevent this learning process.”
At the University of Michigan, a study found that people learned significantly better after a walk in nature than after a walk in a dense urban environment, suggesting that processing a barrage of information leaves people fatigued.
Even though people feel entertained, even relaxed, when they multitask while exercising, or pass a moment at the bus stop by catching a quick video clip, they might be taxing their brains, scientists say.
“People think they’re refreshing themselves, but they’re fatiguing themselves,” said Marc Berman, a University of Michigan neuroscientist.
Regardless, there is now a whole industry of mobile software developers competing to help people scratch the entertainment itch. Flurry, a company that tracks the use of apps, has found that mobile games are typically played for 6.3 minutes, but that many are played for much shorter intervals. One popular game that involves stacking blocks gets played for 2.2 minutes on average.
Today’s game makers are trying to fill small bits of free time, said Sebastien de Halleux, a co-founder of PlayFish, a game company owned by the industry giant Electronic Arts.

“Instead of having long relaxing breaks, like taking two hours for lunch, we have a lot of these micro-moments,” he said. Game makers like Electronic Arts, he added, “have reinvented the game experience to fit into micro-moments.”
Many business people, of course, have good reason to be constantly checking their phones. But this can take a mental toll. Henry Chen, 26, a self-employed auto mechanic in San Francisco, has mixed feelings about his BlackBerry habits.
“I check it a lot, whenever there is downtime,” Mr. Chen said. Moments earlier, he was texting with a friend while he stood in line at a bagel shop; he stopped only when the woman behind the counter interrupted him to ask for his order.
Mr. Chen, who recently started his business, doesn’t want to miss a potential customer. Yet he says that since he upgraded his phone a year ago to a feature-rich BlackBerry, he can feel stressed out by what he described as internal pressure to constantly stay in contact.
“It’s become a demand. Not necessarily a demand of the customer, but a demand of my head,” he said. “I told my girlfriend that I’m more tired since I got this thing.”

In the parking lot outside the bagel shop, others were filling up moments with their phones. While Eddie Umadhay, 59, a construction inspector, sat in his car waiting for his wife to grocery shop, he deleted old e-mail while listening to news on the radio. On a bench outside a coffee house, Ossie Gabriel, 44, a nurse practitioner, waited for a friend and checked e-mail “to kill time.”
Crossing the street from the grocery store to his car, David Alvarado pushed his 2-year-old daughter in a cart filled with shopping bags, his phone pressed to his ear.
He was talking to a colleague about work scheduling, noting that he wanted to steal a moment to make the call between paying for the groceries and driving.
“I wanted to take advantage of the little gap,” said Mr. Alvarado, 30, a facilities manager at a community center.
For many such people, the little digital asides come on top of heavy use of computers during the day. Take Ms. Bates, the exercising multitasker at the expansive Bakar Fitness and Recreation Center. She wakes up and peeks at her iPhone before she gets out of bed. At her job in advertising, she spends all day in front of her laptop.
But, far from wanting a break from screens when she exercises, she says she couldn’t possibly spend 55 minutes on the elliptical machine without “lots of things to do.” This includes relentless channel surfing.
“I switch constantly,” she said. “I can’t stand commercials. I have to flip around unless I’m watching ‘Project Runway’ or something I’m really into.”
Some researchers say that whatever downside there is to not resting the brain, it pales in comparison to the benefits technology can bring in motivating people to sweat.
“Exercise needs to be part of our lives in the sedentary world we’re immersed in. Anything that helps us move is beneficial,” said John J. Ratey, associate clinical professor of psychiatry at the Harvard Medical School and author of “Spark: The Revolutionary New Science of Exercise and the Brain.”
But all things being equal, Mr. Ratey said, he would prefer to see people do their workouts away from their devices: “There is more bang for your buck doing it outside, for your mood and working memory.”
Of the 70 cardio machines on the main floor at Bakar Fitness, 67 have televisions attached. Most of them also have iPod docks and displays showing workout performance, and a few have games, like a rope-climbing machine that shows an animated character climbing the rope while the live human does so too.
A few months ago, the cable TV went out and some patrons were apoplectic. “It was an uproar. People said: ‘That’s what we’re paying for,’ ” said Leeane Jensen, 28, the fitness manager.
At least one exerciser has a different take. Two stories up from the main floor, Peter Colley, 23, churns away on one of the several dozen elliptical machines without a TV. Instead, they are bathed in sunlight, looking out onto the pool and palm trees.
“I look at the wind on the trees. I watch the swimmers go back and forth,” Mr. Colley said. “I usually come here to clear my head.”
  
Beyninizi Fazla Yormayın

SAN FRANCISCO - Bugünün akıllı telefonları ve dijital cihazları en ufak zaman dilimini bile eğlenceli ve üretken bir hale getirebiliyor. Ancak bilim insanları beklenmeyen bir yan etkiye de dikkat çekiyor. İnsanlar beyinlerini dijital verilerle meşgul ettiklerinde, aslında rahatlayacakları zamandan çalıyor ve bu yüzden algılama, öğrenme, hatırlama duyularına veya yaratıcılıklarına zarar veriyorlar. San Francisco'daki California Üniversitesi'nden araştırmacılar, farelerin yeni bir olayla karşılaştırdıklarında, mesela yeni bir bölgeyi keşfe çıktıklarında beyinlerinde yeni hareketlilikler gözlemlediler. Fareler keşiflerine ancak mola verdikleri zaman gördüklerini anlayıp hatırlayabiliyor. Araştırmacılar bu bulguların insanların öğrenme süreçlerine uygulanabileceğini düşünüyor. Aynı üniversitedeki Psikoloji Fakültesi'nden Doçent Loren Frank, "Atıl zaman neredeyse kesin bir şekilde beynin yaşadığı tecrübelerin üzerinden geçmesini, onları sağlamlaştırmasını ve uzun süreli kalıcı hatıralara dönüştürmesini sağlıyor" diyor. Beyin sürekli olarak uyarıldığında ise "Bu öğrenme sürecini engellemiş oluyorsunuz" diyor. Michigan Üniversitesi'nde yapılan bir çalışmaya göre, doğada yapılan yürüyüşün ardından insanların öğrenme kapasiteleri, kalabalık kent sokaklarında yapılan bir yürüyüşe göre çok daha yüksek. Araştırmada çok fazla bilgi yüklenmesinin insanları yorgun kıldığı iddia ediliyor. İnsanlar egzersiz yaparken veya otobüs durağında beklerken birden fazla iş yaparak eğlenip rahatlayabiliyorlar. Ancak bilim insanlarına göre bu beyni zorluyor. Michigan Üniversitesi'nden nöroloji uzmanı Dr. Marc Berman, "İnsanlar kafalarını tazelediklerini düşünüyor ancak aksine beyinlerini yoruyorlar" diyor. Ne olursa olsun artık zamanın en küçük bir anını bile doldurmak için birbiriyle rekabet eden büyük bir mobil yazılım geliştirme endüstrisi var. Endüstrinin devlerinden Electronic Arts'ın sahibi olduğu oyun şirketi PlayFish'in kurucu ortaklarından Sebastien de Halleux, "İki saatlik öğle yemeği gibi uzun dinlenme araları yerine, bir dolu mikro anlar yaşıyoruz" diyor. Oyun üreticilerinin "oyunları bu mikro zamanların içinde sığdırabilmek için yeniden yarattıklarını" söylüyor. Birçok iş adamının sürekli olarak telefonlarını kontrol etmesi gerekiyor. Ancak bu zihinsel bir yük haline gelebiliyor. San Francisco'daki 26 yaşındaki otomobil tamircisi Henry Chen'in BlackBerry alışkanlığı ile ilgili kafası biraz karışık. Chen, "Her boş zamanımda telefonumu kontrol ediyorum" diyor. Az önce fırında sırada beklerken arkadaşına bir SMS gönderiyordu. Kasadaki bayan onu uyarıp siparişini sorana kadar mesajlaşmaya devam etti. Kısa bir süre önce dükkânını açan Chen hiçbir potansiyel müşteriyi kaçırmak istemiyor. Bir yıl önce BlackBerry'e geçmiş ve sürekli iletişim halinde olmanın üzerinde bir baskı unsuru yarattığını söylüyor. "Bu bir takıntı haline geldi. Bunu talep eden müşterilerim değil, beynim. Kız arkadaşıma bu aleti aldıktan sonra kendimi daha yorgun hissettiğimi söyledim" diyor. Aynı anda fırının dışındaki otoparkta da birçok insan cep telefonuyla oynuyordu. Birçok insan günün çoğunu yoğun bir tempoda bilgisayar kullanarak geçiriyor ve boş zamanlarında da cep telefonlarıyla oynuyorlar. 40 yaşındaki Dianne Bates, sabahları daha yataktan çıkmadan iPhone'unu kontrol ediyor. Reklamcılık sektöründeki işinde bütün gününü dizüstü bilgisayarının başında geçiriyor. Ancak spor yaparken bile elektronik cihazlardan uzak duramıyor. Bir alette 55 dakika boyunca spor yaparken hiçbir şey yapmamak ona çok tuhaf geliyor. Spor yaparken iPod'undan şarkılar dinliyor, iPhone'undan e-mail gönderiyor ve sonra da yüksek çözünürlüklü televizyondan program izliyor. Ancak bazı araştırmacılar, beyni hiç dinlendirmemenin verdiği zararın, cihazların insanları meşgul tutup daha fazla spor yaptırması yüzünden dengelendiğini belirtiyor. "Egzersiz ve Beynin Devrim Yaratan Yeni Bilimi" isimli kitabın yazarı ve Harvard Tıp Fakültesi Psikiyatri Fakültesi'nden Doç. Dr. John J. Ratey, "İçinde bulunduğumuz bu hareketsiz dünyada spor hayatımızın bir parçası olmak zorunda. Bizi hareket ettirecek her şey yararlıdır" diyor. Ancak Ratley, diğer her şeyin eşit olması durumunda, insanların cihazlarından uzakta spor yapmasını tercih ettiğini söylüyor. "Moraliniz ve hafızanız için cihazlardan uzakta hareket etmek çok daha yararlı" diyor.

http://www.nytimes.com/interactive/2010/08/02/technology/unplugged.html?ref=technology
MATT RICHTEL

ABD silahlı kuvvetlerinin, sesten yaklaşık 20 kat hızlı insansız bir hava aracıyla yaptığı denemenin başarısızlıkla sonuçlandığı, aracın hedefine varmasından önce kaybedildiği bildirildi.

22 Nisan günü bir roketle, Kaliforniya'daki Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssünden fırlatılan "The Falcon Hypersonic Technology Vehicle-2 (HTV-2)" adlı test aracının, onlarca kilometre irtifada roketten ayrılarak, ses hızının yaklaşık 20 katına ulaşması ve Büyük Okyanus üzerinde, saatte 20.920 kilometre hızla uçarak, Hawai adalarının 4000 kilometre güneybatısındaki Kwajalein Atoll'da denize çarpması planlanmıştı. Test aracı, yerden fırlatılmasından 30 dakika sonra okyanus üzerindeki hedef noktasında suya çarpacak ve batacaktı.

ABD Gelişmiş Savunma Araştırmaları Projeleri Kurumu (DARPA) sözcüsü Johanna Spangenberg Jones, AP'ye yaptığı açıklamada, aracın roketten ayrıldığının düşünüldüğünü, sonrasında araçla irtibatın kesildiğini belirtti. Sözcü, sağlanan verilerin ilk yorumlarına göre aracın atmosferde bir süre yerden kontrol edilebilen bir uçuş yaptığını, ancak yerden fırlatılmasından 9 dakika sonra araçla irtibatın kesildiğini ifade etti.

Hava Kuvvetleri, Donanma, Kara Kuvvetleri ve ABD Füze Savunma Kurumunun uçuş bilgileri üzerinde yapacağı değerlendirmelerle, ne olup bittiğinin detayları ve aracın nereye düştüğü öğrenilmeye çalışılacak. Bu uçuşun ana amacı, aşırı hızlı uçuşların gerçekleştirilmesi için geliştirilmiş teknolojilerin test edilmesiydi. Perşembe günü yapılan bu test, HTV-2 için planlanan iki denemeden ilkiydi.

DARPA açıklamasına göre, ABD silahlı kuvvetleri, yeryüzünün herhangi bir köşesinde ortaya çıkabilecek tehditlere, sesten 20 kat hızlı (Mach 20) hareket ederek müdahale edebilecek silahların geliştirilmesi üzerinde çalışıyor.

http://www.darpa.mil/Docs/FalconHTV-2FactSheet.pdf

http://www.darpa.mil/Docs/DARPAFalcon%20HTV-2NewsRelease%20Final.pdf

http://en.wikipedia.org/wiki/DARPA_Falcon_Project

Phantom Ray sadece keşif değil elektronik taarruz da yapabilecek. Aralık'ta ilk görevine çıkıyor!

Boeing firması yeni insansız casus uçağını dün basına gösterdi. Phantom Ray adı verilen uçağın sadece keşif değil, düşmana ait elektronik silah sistemlerini bozucu işleve sahip olacağı da söyleniyor.

Uzunluğu 11, kanat genişliği 15 metre olan insansız uçak, 12 bin metre irtifaya çıkabiliyor. Bu irtifa kendisini izleyen en yakın rakibinden 3 bin metre daha yüksek. Uçağın azami hızı da 988 km/s, yani ses hızına çok yakın.

Sadece iki yıl içinde geliştirilen uçağın bu yaz test uçuşlarına başlaması planlanıyor. Aralık ayındaysa ilk görev uçuşlarını gerçekleştirecek.

Esasen ABD ordusu Pentagon'un siparişiyle geliştirilmiş bir modele dayanan Phantom Ray, radarlarca çok zor tespit edilebiliyor. Uçağın motoru kızılötesi yayılımı çok azaltan bir bölme içinde yer alıyor.

Uçağın izleme, keşif ve istihbarat toplama dışında düşmanın hava savunma sistemlerini etkisiz kılma, elektronik taarruz, füzeyle saldırı ve havada yakıt ikmali gibi becerileri de bulunuyor.

Ağır bir tank, 20’nci yüzyılın en güçlü kara savaşı sembolü, şimdi yerini plastik zırhlı ve görünmezlik teknolojisiyle donatılmış hafif versiyonuna bırakıyor.

Yeni jenerasyon bu tanklar Birleşik Krallığın en iyi tankı Challenger2’nin yarısı kadar ağırlıkta, ve 2 katı hızda. Plastik gövde radara karşı kalkan görevini görüyor ve uranyum başlıklara karşı dirençli. Zırh delici havanları ve elektro-termal kimyasal silahları ile mükemmel ateş gücüne sahip. İngiliz savunma ajansı tarafından geliştirilen tankın, önümüzdeki 25 yıl içerisinde uygulamaya çıkması öngörülmüyor. Gelecekteki Ani Etki Sistemi adı verilen 20 tonluk tanklar dev kargo uçakları ile taşınabilecekler, günümüzde 70 tonluk challenger’lar sadece deniz yoluyla taşınabiliyorlar.

Kosova savaşı sırasında, Yunanistan’ın Selanik kentindeki liman üzerinden Makedonya’ya taşınan tanklar, yol üzerinde karşılaşılan, protesto eden ve engellemeye çalışan Sırplar’a maruz kaldı. Kosova, Sierra Leone ve Doğu Timur gibi bölgelerdeki sorunlara ulaşma konusunda çekilen zorkluklar ortadadır.

Ayrıca proje araştırmacıları, maliyetlerin en az %25 oranında azalacağını belirtmekteler. Amerika’lılar bu konuda kendi projelerini yürütmekteler, Rus’lar bu konu hakkında araştırma yapabilecek paraya sahip değiller, Çin’lilerinde orta vadede böyle bir projeye girişebilecek teknolojik birikimleri yok.

Vickers tarafından üretilen Challenger 2, daha 1995 yılında devreye alındı ve Ordu 380 tanesinin siparişini önümüzdeki sene için bekliyor. Ancak projenin başı belada, program 2 sene geriden geliyor ve her bir ünite 55 milyon paund daha fazla maliyete sebep oluyor. Üretici firma ilk etapta zaten çok fazla hatanın oluştuğu projede, hatalar düzeltilene kadar yeni sipariş almıyor.

Mükemmel dayanım ve ateş gücüne karşılık, dikey yapısı sadece belli arazi şartlarına izin verebiliyor. General Sir Mike Jackson, Kosova’da dik dağ yamaçlarında ve vadilerden geçerken pusulara çok sık yakalandıklarını söylüyor. Kosovada Challengerları ile hareket eden The Royal Scots Dragoon Guards, tankları yerine atlarına binerek, pusuda kaybettikleri tanklarını bulduklarını ve onları oradan birdaha hareket ettirmenin imkansız olduğunu anlatıyor. Bu şartlarda Challenger 2 ve diğer NATO ana savaş tankları genellikle 70 ton ağırlık aralığında ve gelecekte hafif ve hızlı yeni tankların en iyi çözüm olacağı görülüyor.

http://www.generaldynamics.uk.com/solutions-and-capabilities/fres-and-armoured-fighting-vehicles

http://en.wikipedia.org/wiki/Future_Rapid_Effect_System

Amerikalı bilim adamları ilk sentetik yaşayan hücreyi geliştirdiler.

Araştırmacılar bakterinin genetik yazılımını oluşturarak ev sahibi hücre içine naklettiler. Sonuç olarak sentetik DNA’nın hücre içi yaşamı yönetmeye başladığı görüldü

Sentetik olan, doğal olanıyla tıpatıp aynı görünüyor.

Science dergisinde yayınlanan makale ile bu gelişme bilimsel bir mihenk taşı olarak yerini aldı, ancak bazı kritiklerde sentetik organizmaların büyük riskler taşıdığı yorumlarıda yapılmakta. Araştırmacılar sentetik bakterileri, ilaç ve yakıt üretimi ve atık gazların absorblanması işlerini görebilecek şekilde dizayn etmeyi umuyorlar.

Dr. Craig Venter’ın liderliğini yaptığı proje ekibi Maryland’daki J. Craig Venter Instute (JCVI)’te çalışmalarını yürütüyorlar. Daha önce sentetik bakteriyel genom oluşturan ekip bunu bir bakteriden başkasına aktarmışlardı. Şimdi araştırmacılar bu iki metodu birleştirerek Sentetik Hücre dedikleri organizmayı oluşturuyoarlar, tabiki sadece genomu sentetik.

Dr. Venter bunu bir hücre için yeni bir yazılım yazmaya benzetiyor. “Sonunda yeni yazılımı hücrenin içierisine giriyor ve hücre onu okuyor. Daha sonra organizma bu koda göre düzenleniyor”. Yeni oluşturulan sentetik bakteri milyarca sayıda kopyalandı, bütün kontrol yeni yapılan sentetik DNA üzerinden sağlandı. Dr. Venter, bunun yapay bir DNA tarafından tümüyle kontrol edilebilen ilk hücre olduğunu söylüyor.

Yeni bir Endüstriyel Devrim

Dr. Venter ve ekibi tamamen yeni bir dizayn ve kullanışlı mükemmel hücrelerin yapılabileceğini umuyor. “Onların yeni bir endüstriyel devrim yapmaya hazırlandıklarını düşünüyorum” diyor. “Eğer hücrelere gerçekten istedğimiz şeyi yaptırabilirsek, petrol kullanmaktan kurtulabiliriz, çevreye verilen zararı önlemiş oluruz.”

Ekip daha şimdiden ilaç ve yakıt şirketleri ile bunların üretimi için kullanılabilecek kromozomların geliştirilmesi ve tasarımı için çalışmalara başlamış. Bazı kesimlere göre ise yapay hücrelerin faydaları fazla abartılmakta. Bunların kontrolden çıkarak faydadan çok zarar vermesinin mümken olduğunu söylüyorlar.” Genewatch UK’dan, Dr. Helen Wallace, “ Eğer bir yeri temizlemek için bunlardan bırakırsanız, orada yeni bir kirlilik yaratmıs olursunuz” diyor. “Bunların çevresel etkilerinin ne olacağını tahmin edemeyiz”.

Dr. Wallece, “O bir tanrı değil” diyor, “Fazlasıyla oada bir insan; teknolojisine finansman desteği bulmaya çalışıyor ve kullanımı kısıtlayan yönetmeliklerden kaçınıyor.” Dr. Venter’sa yönetmeliklerin bu işin bilimsel yanıyla değil etnik etkileri hakkında olduğunu söylüyor. “2003’te ilk sentetik virüsü geliştirdiğimizde, yavaş yavaş etkilerin Beyaz Saray’a kadar ulaşıp, tartışıldığını gördük”

Oxford Universitesinden, Julian Savulescu", “ Riskler paralel değil, bu radikal araştırma ile birlikte askeri ve terörist amaçlardan korunmak için güvenlik araştırmalarıda yapmak zorundayız”. “Bu teknoloji gelecekte insanın yapabileceği en güçlü ve tehlikeli biyosilahların geliştirilebilmesine neden olabilir. Buarada amaç elmayı, kurdu yemeden yemeye çalışmaktır.”

 

Mikro-makinelerden birleşik doğa teorilerine kadar her şeyi etkileyebilen, bir vakumda (boşlukta) iki yüzey arasındaki çekme kuvveti olabilirmi? Boşluktan gelen çekim kuvveti ile enerji üretimi yapılabilir.

Bundan yaklasık 50 yıl önce fizikçi Hendrik Casimir, mikro-makinelerden birlesik doga teorilerine kadar her seyi etkileyebilen, bir vakumda (boslukta) iki yüzey arasındaki çekme kuvveti olabilecegini önerdi. Boslukta iki aynayı bir biriyle yüz yüze ve küçük aralıklı duruma getirirseniz ne olur? Ýlk reaksiyonunuz “hiçbir sey” olabilir. Fakat gerçekte, her iki ayna, basit vakum sonucu birbirini karsılıklı olarak çekerler. Ýste bu etkiyi Hollandalı teorik fizikçi Hendrik Casimir 1948 yılında, Eindhoven’da Philips Arastırma Laboratuvarı’nda, tüm nesnelerde colloidal çözeltiler üzerine arastırma yaparken bu fenomeni önerdi. Bu colloidal çözeltiler; mikron boyutlu parçacıklar içeren bir sıvı karısımında, boya ve mayenozda oldugu gibi, viskoz materyallerdir. Böyle çözeltilerin özellikleri nötral atomlar ve moleküller arasında mevcut olan, uzun erimli ve çekici Wan der Waals kuvvetleri tarafından belirlenir. Iki ayna arasındaki kuvvet Casimir kuvveti olarak, bu fenomen ise Casimir etkisi olarak bilinir.

Casimir etkisi yıllarca teorik merak konusu oldu. Bu fenomene ilgi son yıllarda daha da arttı. Deneyci fizikçiler, mikro-makinelerin çalısmalarını etkileyen Casimir kuvvetini, çok duyarlı ölçüm aletleri gelistirerek, gözlediler. Bu konuda temel fizik tarafından yeni atılımlar da yapıldı. Bir çok teoriysen, 10 veya 11 boyutlu temel kuvvetlerin bilesik alanlar teorisinde “büyük” fazladan boyutların varlıgını öngörmektedir. Onlar, bu boyutların, milimetrenin altındaki uzaklıklarda, klasik Newton kütle çekimini degistirebilecegini söylüyorlar. Casimir etkisinin ölçümü, çok daha sonra, böyle radikal düsünceleri test etmek için fizikçilere yardımcı
olabilir.

Casimir kuvveti her ne kadar tam bir karsı-sezgi gösterirse de, gerçekte iyi anlasılır. Klasik mekanigin ilk zamanlarında vakum düsüncesi oldukça basitti. Vakum, bir kabın tüm parçacıklarının (içindeki gazın) bosaltılıp sıcaklıgının mutlak sıfıra indirildigi durumdur. Kuantum mekaniginin gelmesiyle vakum anlayısı tamamıyla degisti. Belirli elektromanyetik alanlarda tüm alanlar (parçacıklar) titresim yaparlar. Bir baska deyisle, bir sabit etrafında aktüel degeri degisen, verilen her hangi bir moment, bir ortalama degere sahiptir. Mutlak sıfırda bile, kusursuz bir vakumda bile, bir fotonun yarı enerjisine karsılık gelen ortalama
enerjide, “ vakum salınımları (titresimleri) “ olarak bilinen salınımlar mevcuttur.
Bununla birlikte, vakum salınımları bir fizikçinin zihninde soyut degildir. Onlar, makroskopik ölçekli deneylerde dogrudan canlandırılabilen, gözlenebilir sonuçlara sahiptirler. Örnegin, uyarılmıs seviyedeki bir atom uzun süre uyarılmıs kalamaz, kendiliginden foton salarak taban durumuna geri döner. Bu fenomen
vakum salınımlarının bir sonucudur. Bir kursun kalemi parmagınızın ucunda dik durdurmaya çalısın. Eger eliniz tamamen kararlı ise kalem orada duracak (kalacak), degilse denge bozulacaktır. Fakat çok-çok zayıf bozulma (sapma), kalemi daha kararlı bir denge konumuna getirecektir. Benzer olarak, vakum salınımları uyarılmıs bir atomun taban durumuna inmesine sebep olur.

Casimir kuvveti vakum (bosluk) salınımlarının en çok tanınmıs mekanik etkisidir. Iki ayna arasında bir bosluk oldugunu düsünün (sekildeki gibi). Tüm elektromanyetik alanlar çok farklı frekansları içeren bir karakteristik “spektrum”a sahiptir. Serbest bir vakumda tüm frekanslar esit öneme sahiptir. Fakat bosluk (oyuk) içerisinde, aynalar arasında ileri-geri yansıyan alanda, durum farklıdır. Alan, bosluk içerisine, yarım dalga boyunun tam katları, tam olarak uyabiliyorsa çogaltılır. Bu dalga boyu “oyuk (bosluk) rezonansına”
karsılık gelir. Diger dalga boylarında, aksine, alan zorlanır. Vakum salınımları ya zorlanır ya da frekansın bosluk rezonansına karsılık gelip gelmedigine baglı olarak yükselir.

Casimir etkisinin tartısmasında önemli bir fiziksel nicelik de “alan radyasyon basıncı”dır. Her alan-vakum alanı bile-enerji tasır. Tüm elektromanyetik alanlar uzayda yayılırken, akan bir nehrin etrafındaki ve önündeki seylere basınç uyguladıgı gibi, yüzeylere basınç uygular. Bu radyasyon basıncı ve elektromanyetik dalganın frekansı enerjinin artması ile artar. Oyuk içindeki radyasyon basıncı, bir oyuk rezonans frekansında, dıs kısımdakinden daha güçlüdür ve bundan dolayı aynalar bir birinden uzaga itilirler. Rezonans dısında, tersine, oyuk içerisindeki radyasyon basıncı dısarıdakinden daha küçüktür ve bundan dolayı aynalar birbirine dogru çekilirler. Dengede, çekme bilesenleri itme bilesenlerinden azıcık daha güçlü etkiye sahiptir. Kusursuz iki paralel düzlem ayna için, Casimir kuvveti çekicidir ve bu yüzden aynalar bir birlerini çekerler. Kuvvet, F; kesit alanı A ile dogu, aynalar arasındaki uzaklıgın dördüncü kuvveti (üssü) d4 ile ters orantılıdır. Bu geometrik  niceliklerden ayrı olarak kuvvet, ısık hızı ve Planck sabiti gibi temel degerlere de baglıdır.

Casimir kuvveti birkaç metre uzaklıktaki aynalar için son derece küçük olarak gözlenirken, uzaklık mikronluk düzeyde iken ölçülebilir basmaktadır. Örnegin, alanı 1 cm2 ve aradaki uzaklık 1 mm olan iki ayna yaklasık 10-7 N’luk bir Casimir kuvvetine sahiptir, ki bu kuvvet çapı yarım milimetre olan bir su damlasının agırlıgı kadardır. Bu kuvvet her ne kadar küçük gözükse de, bir mikrometrenin altındaki uzaklıklarda, iki nötr obje arasında en güçlü olur. Gerçekten de, 10 nm (nanometre) aralıklı, tipik bir atom boyutunun yaklasık 100 katı, Casimir etkisi 1 atmosfer basınsının esdegeri basınç üretir. Her ne kadar günlük yasamımızda böyle küçük uzaklıklar ile ilgilenmesek de, onlar “nano yapılı ölçekler” ve “mikro-elektromekanik sistemlerde” önemlidir.

Bunlar, mikro boyutlu mekanik elemanlar ve hareketli parçalarda, bir silikon örnegini küçük parçalara bölen akıllılıktadır. Elektronik bilesenler bilginin ilerlemesi için cihaz üzerine baglanır, ki o, mekanik parçaların hareketini algılar ve sürdürmesini saglar. Mikro-elektromekanik sistemlerin bilim ve teknolojide mümkün bir çok uygulama alanı vardır. Örnegin, bugün bunlar otomobillerde “air-bag basınç sensörleri” olarak kullanılmaktadır.

Fotondan baska parçacıklar da küçük bir etki ortaya çıkarır, fakat sadece foton kuvveti ölçülebilirdir. Fermiyonlar itici bir etki olustururken, fotonlar gibi tüm bosonlar, çekici Casimir kuvvetini olustururlar. Eger elektromanyetizmada süpersimetri olsaydı, o zaman fermiyonik fotonlar da var olacaktı. Bu durumda fotonların itme çekme etkisi bir birini yok edecek ve Casimir etkisi olmayacaktı. Gerçekte Casimir etkisinin varlıgı gösterir ki; dogada süpersimetrinin olması bir simetri kırılmasını gerektirir.

Teoriye göre; vakumda “toplam sıfır nokta enerjisi, tüm olası foton modları üzerinden toplam alındıgında sonsuz olur. Casimir etkisi; sonsuzlukların götürülmesinde, bir enerji farkından meydana gelir. Vakum enerjisi, gravitasyonel (kütle çekim) etkilesmeden dolayı, “kuantum kütle çekim teorisinde” bir bilmecedir. Kütle çekim teorisi uzay-zamanın egriligine sebep olan büyük bir “kozmolojik sabit” ortaya çıkarır. Bu uyusmazlıga çözüm, kuantum kütle çekim teorisinden beklenmektedir.

Bu küçücük top, evrenin sonsuza kadar genişleyeceği yolunda kanıt sağlamaktadır. Boşlukta meydana gelen enerji dalgalanmalarına karşılık olarak, bu top milimetrenin onda birinden biraz fazla bir miktarda düz plakaya doğru ilerlemekte. Casimir Etkisi olarak bilinen bu çekim gücü, adını 50 yıl önce mayonez benzeri sıvıların neden o kadar yavaş aktığını anlamaya çalışan kaşifinin adından almaktadır. Günümüzde, evrendeki enerji yoğunluğunun büyük bir kısmının kara enerji adı verilen ve bilinmeyen bir yapıda olduğu yolunda kanıtlar birikmektedir. Kara enerjinin yapısı ve başlangıç noktası neredeyse tamamen bilinmez durumdadır; ancak Casimir Etkisi'ne benzer olarak boşluk dalgalanmalarıyla bağlantılı olduğu, fakat her nasılsa uzayın kendisi tarafından yaratıldığı varsayılmaktadır. Bu sonsuz ve gizemli kara enerji, tüm maddeleri kütleçekimsel olarak itiyor gibi görünmekte ve bu nedenle de büyük bir ihtimalle evrenin sonsuza kadar genişlemesine sebep olacaktır. Boşluk dalgalanmalarını kavramak sadece evrenimizi daha iyi anlamak için değil, aynı zamanda mikro-mekanik makine parçalarının birbirine yapışmasını önlemek amacıyla da araştırmaların ön sıralarında bulunuyor.

*http://www.oup.com/us/catalog/general/subject/?view=usa&view=usa&ci=9780199238743&cp=24297

http://en.wikipedia.org/wiki/Quantum_field_theory

http://en.wikipedia.org/wiki/Casimir_effect

http://www.casimir.rl.ac.uk/default.htm

F-35 2040'lı yıllarda dünyanın en önde gelen avcı uçağı olması için tasarlanmıştır. Ayrıca havadan-havaya yeteneği olarak F-22'den sonra gelen tek uçak olarak da planlanmıştır.

Tüm zamanların en büyük savunma sistemleri tedarik projesi olarak nitelendirilen JSF projesi, ABD’nin 2010’lu yıllardan itibaren ortaya çıkacak yeni nesil savaş uçağı ihtiyacını karşılamak için başlatılmıştır. F-35 tasarlanırken gereksinim duyulan özellikler ise şunlar olmuştur: Geçmişteki avcılardan dört kat daha fazla etkili havadan havaya mücadele, sekiz kat daha etkili karaya saldırı, üç kat daha etkili stratejik keşif ve hava savunması. Manalı olarak bu yetenekleri geçmişte kalan uçaklardan daha küçük ayak izi (radar izi) ve daha uzun menzille yerine getirmelidir.

Aslında uçak ABD Donanması'nın V/STOL ihtiyacı nedeni ile tasarlanmıştır.AV-8 Harrier II uçağının başarısızlığı, yerine başka bir uçak aranmasına neden olmuştur.Ayrıca NATO ülkelerindeki F-16'ların yerini doldurabilecek yeni bir ticari savaş uçağına ihtiyaç vardı.Böylece Birleşik Devletler hem para kazanacak hemde sattığı klasik kalkış yapabilen uçaklardan kendi için ürettiği V/STOL uçakların maliyetini çıkarabilecekti.Diğer ülkelere F-22 satışı olmadığından doğal olarak talep bu uçağa yönlenecektir.

Lockheed'in II. Dünya Savaşındaki P-38 Lightning ve Soğuk Savaş döneminde İngiliz Uçak Kurumu'nun(BAC) ürettiği Electric Lightning uçaklarının onur ve şerefine, Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri(USAF) tarafından 7 Temmuz 2006'da resmi olarak uçağın ismi F-35: Lightning-II olarak açıklanmıştır. Seçim listesinde bulunmuş diğer isimler Kestrel, Phoenix, Piasa, Black Mamba ve Spitfire II'dir.

Uçağın üretim projesinde 9 ülke yer almıştır bu ülkeler içinde Türkiye de bulunmaktadır ve bu projeye toplam 11 milyar $ yatırmıştır(alınacak uçakların maliyetleri ile birlikte). Türkiye elindeki F-16'ları bu uçak ile takviye edip değiştirecektir. Uçak F-22'de kullanılan teknolojilerden faydalanılarak üretilmiştir. Radardaki izi F-22 kadar küçük olamasa bile günümüz uçaklarından düşüktür. Bunu sağlamak için silah istasyonları gövdenin içine saklanmıştır. Dikine inip kalkabilmesi için bir modeli de vardır, bu sayede uçak gemilerine ve elverişsiz yerlere rahatlıkla inebilecektir. Uçak gemisine inip kalkarken mancınık ile fırlatılabilmesi ve kanca ile yakalanabilmesi için gövde altı saglamlaştırılmıştır. Tek kişilik ve tek motorludur.

Uçağın parçalarının %80'ini paylaşan üç farklı yapılanması üretilmektedir:

F-35A, Geleneksel kalkma ve inme (CTOL) 48 milyon $

F-35B,  Kısa kalkış dikey iniş (STOVL) 62 milyon $

F-35C, Uçak gemileri için tasarlanmış (CV) versiyon 63 milyon $

Türkiye JSF(Joint Strike Fighter) Projesine 12 Temmuz 2002'de yedinci uluslararası partner olarak katılmıştır. Ayrıca Türkiye yapacağı F-35 üretimi ile ilgili olarak karşılıklı anlayış muhtırası imzalamıştır. Türkiye 116+18 adet F-35A "CTOL/Hava Kuvvetleri(Geleneksel kalkma ve inme)versiyonu" siparişinde bulunmuş ve bu uçaklar için 11 milyar $ (Amerikan Doları) ödeyeceği bildirilmişitir. Türkiye'deki uluslararası üretime katkıyı Tusaş Havacılık ve Uzay Sanayi tarafından lisanslı olarak yapılması planlanmaktadır.Ayrıca üretilen bütün uçakların motor bölümü ve diğer kısımlardan bazılarının parçaları Türkiye'de üretilecektir.İlk motor teslimatı yakın zaman önce gerçekleşmiştir.Ayrıca uçağın elektronik kablo tesisatını üreten Hollanda'lı firma dördüncü fabrikasını Türkiye'de açmıştır.Türkiye için ilk teslimatın ise 2014 yılında alınması planlanmaktadır.

 

 

 

Amerika Birleşik Devletlerini teknolojik süprizler karşısında hazırlıksız bırakmamak için kurulan DARPA, 50 yıldır çok önemli başarılara ve hatalara imza attı.

 

Başarılı Projeleri

İnternet: Günümüzde kimin birçok bilgisayarı birbirine bağlayarak ağ yapısını icat ettiği hakkında tartışmalar mevcuttur. Ancak bunun 1960’larda DARPA tarafından kurulan ARPANET ağı olmadan gerçekleşemeyeceğini biliyoruz. Bu ağın asıl amacı kendi kendini tamamlayan ve ağ içerisinde bir cihazın bozulduğunda veya devre dışı kaldığında bile diğer ağa bağlı bilgisayarlar tarafından onun işinin görülmesi ve işin aksamamasıdır. Bu bilgi aktarımı ilk defa ayrı büyük ağlar tarafından iletildiği bir yapıydı ve sabit akışlı değildi. Sayesinde günümüzde hala kullanılan TCP/IP özelliğinin bulunmasını sağlandı.

GPS: Küresel konumlama sistemi(GPS) kesinlikle şu an hayatımızda olmasaydı kaybolmuştuk. Ancak bundan önce şimdiki NAVSTAR GPS uyduları fırlatıldı, ve Transit adı verilen 5 DARPA uydusunun oluşturduğu sistemi oluşturdular. 1960’ta ilk kez çalıştırıldıklarında, ABD donanmasına saatlik olarak yer bildirimini 200 metre hata ile yapmaktaydılar.

Simultane Tercüme: Şu an ticari olarak satılmamasına rağmen, elde taşınabilen dil çevirisi yapan aletler DARPA tarafından geliştirilerek şu an Irak’ta kullanılması sağlandı. Doğruluk oranı bazı zamanlarda %50’ye kadar düşmesine rağmen, cihazlar yerdeki güçler tarafından çok güzel diyalogların yapılabilmesini sağladı.

Hayalet Uçaklar: DARPA’nın büyük ihtimalle süpriz teknolojilerle ortaya çıkma amacına en uygun örneğidir – bu fikirle ABD Hava Kuvvetleri bile etkilenmişlerdir. İlk prototip, Have Blue, 1970’lerin sonlarında test edildi ve F-117 Nighthawk Hayalet Uçak olarak seri üretime geçildi.

 

Gallium Arsenide: DARPA’nın az bilinen buluşlarından biridir, yarıiletken galyum arsenidin geliştirilmesi 1980’lerin ortalarında, 600 milyon $’lık bilgisayar araştırması sonucu gerçekleşti. Silikona göre daha pahalı olmasına rağmen, malzeme, kablosuz iletişim çipleri ile cep telefonlarından uydulara kadar yaygın olarak kullanılıyor, yüksek elektron hareketi sayesinde, yüksek frekanslarda çalışabilmesini sağlıyor.

Başarısız Projeler

Hafniyum Bombaları: Soğuk Füzyon fiyaskosu hikayesi hatırlanırsa, DARPA 1990’larda 7 milyon $’ı nükleer bir serpinti olmaksızın, büyük gama ışını patlamalarını serbest bırakacak bir bomba geliştirmek için harcadı.

Teoride aşırı-pahalı hafniyum metalinin küçük bir miktardaki radyoaktif izomerinin, X-Işınları ile vurulması sonucu bir enerji seli oluşturulması bekleniyordu. Şimdiye kadar bunun gerçekleştirebildiğine dair hiçbir kanıt yoktur.

Mekanik Fil: Vietnam savaşı sırasında, orman içerisinde herhangi bir aracaın ilerleyebileceği düzgün bir yol olmadığı için DARPA, mekanik bir film yapmak istedi. Yüksek Teknoloji Hannibal’ın aklına gelebilicek bu fikir hiç bir zaman gerçeleştirilemedi. Proje direktörü bu planı duyduğunda, “lanet aptal bir fikir” diyerek tepki verdi ve kimsenin duymadığını umarak projeyi iptal etti.

Telepati ile Anlaşan Ajanlar: Dairenin en rezil hatalarından biri 1970’lerdeki pisişik ajan programıydı, Sovyet’lerin o dönemde bu konu hakkında çalışma yaptıkları hakkında raporlar sonucu denenmeye başlanmıştı. DARPA o dönemde milyonları telepati ve piskokinetikleri görebilmek – düşünce gücü ile objeleri yerinden oynatmak – uzaktan emir verilen casuslar yaratmak – için harcamıştı. Yapamadılar.

FutureMap: Bu program örneğin terörizm ile gelecek piyasaların nasıl gelişeceğini ve durumunun ne olacağını önceden belirlemek için uygulanmıştı. Piyasaların şimdi olan olaylar ile gelecekte nasıl etkileneceklerini ve gelecekteki durumlarının nasıl olacağını tahmin etmeye çalışıyorlardı. FutureMap 2003’te, ABD politikacıları tarafından terörist vahşetleri hakkında iddaya tutuşmanın “saçma ve gülünç” olarak addedilmesi ile rafa kaldırılmıştır.

Orion:   DARPA oluşturulduktan çok kısa bir süre sonra, Proje Orion, periyodik olarak arkasından nükleer bomba bırakarak ilerleyen bir gezegenlerarası uzay aracı yapmayı planlamıştı.  Tüm gövde dev bir şok emici gibi tasarlanmış ve arkada koruyucu malzeme kaplı kalın bir kalkan insan yolcuları korumak için tasarlanmıştı. Nükleer serpinti endişeleri ve Kısmi Test Yasaklama Anlaşması'nın imzalanması ile 1960'ların başında proje sona erdi.

 

Devam Eden Projeler;

Robot Arabalar: DARPA’nın Grand Challenge yarışları sürücüsüz araçların uzun mesafeleri zor yol koşullarında aşması ve yogun trafikte yol alması gibi zor bir hedefe ulaşma çalışmalarına hız kattı.

Yarışmacılara, şimdiden ürettikleri şaşırtıcı araçları ve verdikleri fikirler için teşekkür etmekten başka bir şey yapamayız. DARPA’nın robot araçlarının gerçek ordu veya sivil senaryolarda kullanılması için büyük ihtimal fazla beklemeyeceğiz.

http://www.idsia.ch/~juergen/robotcars.html

Z-Adam: Hedef: Askerlerin dikey duvarların üzerinden ip veya merdivenler dışında saniyede 0.5 metre mesafe ile kat etmesi. Çözüm: Mikroskopik saçlar veya “setae”, kertenkelelerin duvarları ve tavanları aşmasını sağlayan yapılar. Sentetik olarak üretilmiş setae kullanan robotlar çoktan yapıldılar bile.

Sualtı Geçişi: Piyade-taşıyıcı topidolar, süperkavitasyon adı verilen fenomen sayesinde 100 knot hızlarına kadar çıkabilirler. Bu durum objenin etrafındaki suyu buharlaştıracak kadar hızlı gittiğinde, objenin etrafını çevreleyen bir tek balon içerisinde yol almasıyla oluşur.

Torpido ile su arasında temas olmaması, sürtünmeyi %70 oranında düşürür. Şu ana kadar yapılan testlerde gerçek insan olmayan uzaktan kumandalı araçlar kullanılmıştır.

Biyonik Kaslar: DARPA prostetik kasların, tam fonksiyonlu, sinirsel olarak kontrol edilebilir ve normal hissetme kapasitesine sahip olmasını istiyor ve bunun için ciddi araştırmalarda bulunan bilim adamlarını finanse ediyor.

Örneğin, Segway’in mucidinin yaptığı biyonik kolun şaşırtıcı beceriler ini gösteren video, ve başka takımların yaptığı düşünce kontrolü ile çalışan prostetik prototip.

Switchblade: DARPA şu anda insansız hava araçları(UAV)’nın geliştirilmesini destekliyor. Switchblade gelecekte uzun mesafe görevlerine uygun ilk süpersonik UAV  olma yolunda ilerliyor.

10.3 milyon$’lık proje olağandışı bir tasarıma sahip. Hava aracının 61 metrelik açıklığa sahip kanatları hız kazanıldığında 60 derecelik açı ile, Mach 2 hızlarına çıkabilmesi için, bir kanat yönü önü ve diğer kanadın yönü geriye yönlenecek şekile gelene kadar dönüyor.

Dışiskeletler: Dışiskeleti bir  nevi mekanik olarak bütün bir vucudu geliştirmek anlamına gelebilir. DARPA askerlerin uzun mesafeleri yürüyebilmesi ve daha fazla ağırlığı üstlerinde taşıyabilmesini istiyor.

DARPA finansmanı ile MIT tarafından geliştirilen bir dışiskelet, 36 kiloluk ağırlığın %80 oranında daha hafif hissedilebilmesini sağlıyor.

Tasarımındaki çatlaklar, insan hataları, Sovyet mühendislerinin Çernobildeki nükleer enerji santralinin reaktöründe kontrolü kaybetmelerine sebep oldu. Reaktör patladı ve radyasyon sızıntısı meydana geldi. Bir çok insan öldü, daha çok insan acı çekti. Sebep olduğu toplam kurbanların sayısı hala bilinmiyor.

Size biri nükleer felaket dediğinde muhtemelen 3 Mil Adası aklınıza gelmez. Windscale yangınınıda düşünmezsiniz. Hiroşima aklınıza bile gelmez, tabiki hemen Çernobil dersiniz.

İronik olarak bu felaket, nükleer enerji üretiminde, bu yöntemin ne kadar güvenli olduğuna dair bir güvenlik testi uygulaması sırasında meydana gelmiştir. Çernobil – Ukrayna’da(Eski Sovyetler birliğinin bir parçası), acil yardım bölümü ve enerji üretimi yapan 4ncü reaktörün 25 Nisanda test için kapatılması ile meydana gelmiştir. Mühendisler reaktörü %7 güçle çalıştırmaktayken, kontrol çubuklarının (Nükleer enerji sızıntısını engelleyen kontrol parçaları) çoğu nükleer kor yüzünden erimişti.

26 Nisan, gece 1.26’da 4ncü reaktörde aniden aşırı bir enerji yükselmesi oldu. Bu durum buhar patlamasına ve dışarı hidrojen sızmasına neden oldu.

Oksijen ile karışan hidrojen kimyasal bir reaksiyonu tetikleyerek kimyasal bir patlama olmasına neden oldu. Bu ikinci patlama reaktörün çatısının yerinden çıkıp fırlamasına ve radyoaktif koru dışarı atmasına neden oldu. Bu kadarlada kalmadı, çok yüksek enerjili radyoaktif parçacıkları ve gazları atmosfere bıraktı – bunun büyük kısmı Beyaz Rusya’ya doğru yol aldı.

Yol açtığı yangın ve temizliği trajikti ve iyi belgelenebildi. İtfaiyeciler yangını kontrol altına almak için olay yerinde çabalıyorlardı ve bu onların ölümcül seviyelerde radyasyona maruz kalmalarına neden oldu. Sabaha karşı saat 6.35’te yangın söndürüldü ancak açığa çıkmış radyoaktif kor hala yerinde duruyordu.

Sovyet mühendisleri çok karmaşık bir durum içerisinde kalmışlardı. İşçiler yüksek korumalı kıyafetler giyerek radyoaktif döküntünün ne kadar miktarda olduğunu belirlemeye çalışıyorlardı. Kurşun plakalarla etrafı tamamen kapatılmış kamyonlar ile temizlik ekibi olay yerine getirip götürülüyordu. Kurşun plakalar o kadar ağırdıki bu kamyonların çoğu bu yükü kaldıramıyordu. O zamanlarda yeni yeni icat edilmekte olan uzaktan kumandalı robotlarda sadece bir kaç dakika çalıştıktan sonra bozulup oldukları yerde kalıyorlardı.  Bu temizlik ekibi sadece etraftaki binaların çatılarında çalışabiliyor ve aşırı radyasyon seviyesi yüzünden en fazla 40 saniye süresinde dışarıda durabiliyorlardı.

Radyo kontrollü bir buldozer Pripyat’ta

Helikopterler 5.000 ton kum, kurşun ve borik asidi radyasyonu engellemesi umuduyla havadan boşalttılar, ancak işe yaramadı.

Mühendisler en sonunda 20.000 ton beton ve kurşunu radyoaktif döküntü üzerine döktüler ve Aralık 1986’da radyasyon sızıntısı kontrol altına alınabildi.  Betondan yapılan bu mezar odası günümüzde hala orada durmaktadır, ancak stabilitesi ve ne kadar zamanının kaldığı hakkında süpheler bulunmaktadır.

Radoaktif döküntünün kirlettiği bulutlar Ukrayna üzerinden Beyaz Rusya ve Rusya üzerine dağıldı. Tahmini olarak 300.000 kişi 18 millik bir güvenli mesafe dışarısına taşındı (Bu bölge daha sonraları Uzaylılaşma Bölgesi olarak anıldı) 50.000’i aşkın kişi hemen reaktörün yanında kurulan Pripyat şehrinden bir gecede uazaklaştırıldı.

Çernobil’in sebep olduğu ölümler iyi belgelenmemiştir. Resmi olarak 56 kişi radyasyon zehirlenmesi nedeni ile hayatını kaybetmiştir. Sovyet otoriteleri tarafından yapılan spekülasyonlar ile uzun vadede yol açtığı inanılmaz zararların üstü örtülmüştür. Kanser ve doğumlardaki bozukluklarda oluşan aşırı artışın sorumlusunun Çernobil olduğu kesindir ancak hiç bir zaman bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

Enerji talebi nedeniyle çernobil patlamadan 14 yıl sonraya, Aralık 2000’e kadar işletilmiştir. Santralin 2065 yılında tamamen sökülerek, temizlenmesine karar verilmiştir. Bu gerçekleşene kadar rehberli turlar felaket bölgesine ziyaretçileri götürmektedir; Ukrayna Atomik Enerji Bakanlığı bir kaç yıl önce buna izin vermiştir.

Daniel Dumas , 26.04.10, Wired Magazine

Apple şirketinin geliştirdiği iPad'in getirdiği yenilikler dünyayı ne kadar ilgilendiriyor? Ya da şöyle ifade edelim: Dünya küçük, ucuz ve Amerika'dan gelmeyen yenilikleri daha fazla önemsiyor olabilir mi?

Dünyanın birçok yerinde cep telefonu her şeye yetiyor. iPad'in satışa sunulmasıyla Amerika bir çılgınlığa kapıldı. Fakat burada yüz binler yeni iPad'lerinin ambalajını açadursun, diğer ülkeler cep telefonlarıyla belki de farklı bir geleceğe yelken açıyor. Amerika'daki hengâmenin arasında unutulan bir şey var: Küçücük cep telefonları bütün dünyada yeni teknolojilerin odağı haline geliyor. Brezilya'dan Hindistan'a, Güney Kore'den Afganistan'a kadar her yerde insanlar SMS mesajlarıyla iş arıyor, cep telefonuyla borç alıp veriyorlar. Maaşları cepten yatırılıyor. Telefonlarını fener, televizyon ve radyo olarak kullanıyorlar. Ve bunların hepsi çok küçük paralar karşılığında yapılıyor. Hindistan'da Reliance Communications adlı şirket 25 dolardan daha ucuza cep telefonu satıyor. Müşteriler aylık fatura ödemeden ülke içinde dakikası bir sente konuşuyor ve bir sente mesaj atıyorlar.

Ya en basit versiyonu için 499 dolar ödeyen ABDli iPad alıcıları? Üstelik ABD'de birçok bilgisayar bin doları, birçok akıllı telefon (smartphone) 100 doları aşkın fiyatlara satılıyor. Ve bu cihazlarla internete bağlamak için her ay ayrıca 100 dolar veya daha yüksek bir ücret ödenebiliyor. Bir kez daha Amerika bir yere, dünya başka bir yere gidiyor. Bant genişliğini sürekli olarak artıran Amerikalı teknoloji üreticileri hep daha gösterişli, daha maliyetli, daha yüksek ağ kapasitesi gerektiren ve birer itibar nesnesi haline gelen cihazlar yaratmanın peşindeler. Buna karşılık, gelişmekte olan ülkelerdeki teknoloji üreticileri ucuz ve basit cep telefonlarına giderek daha fazla kullanım alanı yaratmaya çalışıyorlar. Amerika, dünyanın cep telefonlarına olan aşkını paylaşmıyor. Geçen yıl Hindistan'dan döndüğümden beri burada ne kadar çok çağrının cevapsız bırakıldığını ve Hintliler için vazgeçilmez olan SMSlerin ne kadar az kullanıldığını görüp şaşırıyorum. Oysa internet üstünden gidip gelen mesajların haddi hesabı yok. Dünya Ekonomik Forumu ve Fransız işletme okulu Insead'ın geçenlerde yayınladığı bir rapora göre Amerikalılar, diğer iletişim teknolojilerinde başı çekmelerine rağmen, cep telefonu kullanımında 71 ülkenin gerisinde kalıyor. Bazı Amerikalıların hiç telefonu yok. Milyonlarca insan da, deyim yerindeyse, telefonun uzağında. Yani cihazları var ve kullanıyorlar, ama başka cihazlar da kullandıklarından telefon o kadar da önemli değil. Peki Kenya, Kolombiya, Güney Afrika öyle mi?

Bu gibi ülkeler Amerikalıları yüzyıldır birbirlerine bağlayan kablolu ağların gerektirdiği maliyetten kurtulmak için baz istasyonları kurdu. Ve cep telefonları onlar için kelimenin tam anlamıyla evrensel bir teknoloji haline aldı. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği'ne göre bu yıl dünyadaki toplam GSM aboneliği sayısının beş milyarı aşması bekleniyor. Bu, BM'in temiz tuvalet imkânına sahip olduğunu söylediği insan sayısından daha fazla. İşte, bu kadar çok insana ulaştığı ve hep yanınızda olduğu için; ucuz, paylaşılabilir ve kolayca tamir olduğu içindir ki, cep telefonu bugün küresel yeniliklerde bambaşka bir cephe açtı. Hindistan'ın teknoloji kenti Bangalore merkezli Babajon ve Filistinli Souktel şirketleri SMS yoluyla iş arama hizmetleri sunuyor. Afrika'da cep telefonları paraya yeni bir boyut getiriyor. Gelişmiş ülkelerdeki yaygın ödeme aracı plastik banka kartlarıdır. Oysa Kenya'daki PesaPal ve M-Pesa gibi projeler cep telefonunu kişisel para işlerinin odağına alıyor. Örnek olarak, bakkala gittiğinizde M-Pesa'yla nakdinizi cep telefonu parasına çeviriyor ve cihazınızla onu istediğiniz kişiye anında havale edebiliyorsunuz. Bu tip çözümler Afrika'da banka hesaplarının az olmasından kaynaklanıyor. Fakat böyle yöntemlerin daha müreffeh ülkelerde işe yaramayacağı anlamına gelmiyor bu. Örneğin kırsal kesimlerdeki küçük işletmeler böyle bir yöntemle yaygın kredi kartı sistemleri olmadan müşterilerinden kolaylıkla para tahsil edebilir. Telefon birçok ülkede toplum hayatının da merkezine oturdu. Afrika'nın kent merkezlerindeki kiliseler ayinleri cep telefonuyla kaydediyor, sonra yayınlanması için onları köylere iletiyorlar.

İran ve Moldova'da baskıcı hükümetlere karşı ayaklanmaları örgütlemek için insanlar cep telefonlarından yararlanılıyor. Hindistan'da seçimlerin izlenmesinde cep telefonları kullanılıyor. Adayların gelir ve adli geçmişleri hakkında seçmenler SMS mesajlarıyla bilgilendiriliyor. Tüm bunlar aslında dünyanın zengin ve yoksul ülkeleri arasında teknolojik bir uçurum olduğunu, ama bunun cihazların kendinden çok onların kullanımından kaynaklandığını düşündürtüyor. Ve akla şu soruyu getiriyor: İnternet devriminden bu kadar çok kazanan ABD, kalkınmakta olan ülkelerdeki milyarlarca insanın (şimdilik zengin olmayan ve kanaatkârlığın erdemiyle basit bir cep telefonuna sahip olan tüketicinin) küresel orta sınıfa katılmasından da faydalanabilecek mi? Amerika'daki yeni cihazlar elbette önemli kullanım alanları bulabilir ve bu yolla bir devrim niteliğine bürünebilir. Fakat bu icatlar acaba artık ihtiyaçtan değil de hırstan mı doğuyor? Amerika'daki iç talep hep daha ince, daha hızlı, daha gösterişli teknolojiler istiyor. Acaba bu istek, hâlâ temel ihtiyaçlarını karşılama derdindeki dış dünyanın işine yarayacak icatlar yapmayı Amerikalılar için daha mı zorlaştırıyor? Bazıları için bu doğru. Afrika'da çalışan ve yardım kuruluşları için FrontlineSMS adlı telefon mesaj hizmetini geliştiren İngiliz girişimci Ken Banks, durumu öyle görüyor. Banks, "Batıda çoğunlukla konuya tersinden bakılıyor. O yüzden ya illa bir sorun bulmaya çalışan çözümler üretiyor ya da sırf yapabildiğimizi göstermek için bir şeyi yapıyoruz" diyor.