Kanadalı araştırmacılar, gelecekte Ay’ın üzerine yerleştirilmesi planlanan teleskopta da kullanabilecekleri bir akışkan ayna ürettiler.

İlk Sıvı Aynalı Teleskop NASA JSC’de üretilip, Cloudcroft, New Mexico’ya taşındı. Teleskop, 3 m çapa sahip bir tabla içerisinde 4 galon sıvı cıvanın 10 rpm ile dönmesi ile çalışmakta. Merkezde oluşan güç ile eğilen cıva yüzeyi, dünyanın yerçekimi ve merkez kaç kuvveti etkisi ile mükemmel bir parabolik yüzey elde edilir ve f/1.5 oranında reflekte değerine sahip, optik kalitesi parlatılmış cam yüzeyi ile eşdeğer bir ayna elde edilmiş olunur.  Gerekli olan stabiliteyi sağlamak içinde bütün ayna tertibatı havalı destek üzerine monte edilmiştir.

Akışkan aynalarla çalışan teleskoplar, normal aynalarla çalışan teleskoplardan yüz kat daha güçlü oluyorlar ve büyük olasılıkla da, uzayda bir araya getirilmeleri daha kolay olan parçalardan oluşuyorlar. Bu nedenle de, normal teleskoplardan çok daha büyük çaplara sahip olacak şekilde geliştirilmeleri olası. Örneğin, Hubble’dan çok daha güçlü olan ve 2013 yılında uzaya gönderilmesi planlanan James Webb teleskopunun çapı yaklaşık 6 metre kadarken, akışkan aynaların kullanılmasıyla yapılacak ay teleskoplarının çaplarının 20 ile 100 metre arasında değişen çaplarının bulunabileceği öneriliyor. NASA tarafından da desteklenen projeyle üretilen akışkan ayna, gümüş filmle kaplı bir iyonik akışkan havuzundan meydana geliyor.

Bu iyonik akışkanın en önemli özelliklerinden birisi de, Ay yüzeyindeki sert koşullara uyum gösterecek kadar düşük bir donma noktasına sahip oluşu. Bilim insanları, Ay yüzeyine teleskop yerleştirilmesiyle, Dünya’dan çekilen fotoğraflarda kalite düşüklüğüne neden olan atmosfer etkisinden de kurtulmuş olacaklar. Şimdilik tek sorun, bu teknolojinin son derece pahalı oluşu. Projeye hemen başlanması durumundaysa yapımın 20 yıl kadar sürmesi bekleniyor.

http://orbitaldebris.jsc.nasa.gov/measure/optical.html

http://www.astro.ubc.ca/lmt/lzt/index.html