Somalili Çocuklar Silahlarla Oynuyor

MOGADİŞU, Somali - Yırtık kıyafetleri, dar omuzları ve ilgiye hasret gözleriyle Mogadişu'nun yıkık sokaklarında dolaşan Awil Salah Osman'ın bölgedeki yaşıtlarından pek bir farkı yok.
Ancak Awil, iki önemli açıdan farklı. Birincisi, omzunda asılı tam otomatik ve tam dolu Kalaşnikof tüfeği. İkincisi de, Amerika Birleşik Devletleri tarafından silahlandırılan ve maddi destek sağlanan bir ordu için çalışıyor olması. "Sen!" diye nöbet tuttuğu kontrol noktasından gizlice geçmeye çalışan taksi şoförüne bağırıyor. Bir meleğinkine benzeyen yüzü, öldüresiye öfkeli bir hal alıyor. "Arabayı durdur!" Şoför aniden duruyor. Somali'de insan hayatı pek değerli değil ve bu yüzden hiç kimse 12 yaşında sinirli bir çocukla şansını zorlamak istemiyor. Somali'de hükümete karşı direnenlerin, çocukları futbol sahalarından toplayıp birer savaşçıya dönüştürdüğü herkesin bildiği bir konu. Fakat Awil bir isyancı değil. Amerika'nın terörle mücadele stratejisinin önemli bir parçası olan Somali'nin geçici federal hükümeti için çalışıyor. Somali'deki insan hakları kuruluşları ve Birleşmiş Milletler yetkililerine göre, ayakta kalabilmek için Batı'nın desteğine ihtiyaç duyan Somali Hükümeti, bazıları sadece ve sadece 9 yaşında olan yüzlerce çocuğu cepheye sürüyor. Çocuk askerler dünyanın her yanında kullanılıyor ancak yine Birleşmiş Milletler'e göre Somali hükümeti, çocukları savaş alanında istismar etmede en ileri giden ülke. Bu hükümetin olduğu listede Orta Afrika'da yarattığı vahşet ile ün salmış Tanrı'nın Direniş Ordusu gibi isyancı gruplar da var. Somali hükümeti yetkilileri, gerekli incelemeyi yapmadıklarını inkâr etmiyorlar. Ayrıca hükümet yetkilileri ABD'nin askerlerin ücretlerinin ödenebilmesine yardım ettiklerine işaret ettiler. Bu anlaşmanın varlığının Amerikalı yetkililerce de kabul edildiği düşünülürse, çocuk savaşçıların bazılarının aldıkları ücretlerin Amerikalı vergi mükelleflerince ödeniyor olması ihtimali kuvvetleniyor. BM yetkilileri ise çocukların ordudan çıkarılması için Somali Hükümeti'ne özel planlar sunduklarını ifade ediyorlar. Ama yıllardır isyancıların ilerleyişine karşılık vermeye çalışan Somalili liderler süre giden çatışmalardan dolayı uyuşmuş durumdalar ve kayıtsız kalıyorlar. Öte yandan birçok Amerikalı yetkili de çocuk askerlerin kullanılıyor olması konusuyla ilgilendiklerini ve Somalili meslektaşlarını daha dikkatli davranmaya zorladıklarını söylüyorlar. Ancak, Amerikan Hükümeti'nin Amerikalıların parasının bu çocukların silahlanması için kullanılmadığını nasıl garanti edebileceği sorulduğunda bir yetkili, "Bu soruya verecek iyi bir cevabım yok" diye yanıtlıyor. UNICEF'e göre, 15 yaşından küçük çocukların askerlik yapmasını engelleyen Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne iki ülke imza atmadı. Bu ülkeler de ABD ve Somali. Ancak ABD, daha sonra imzalanan ve çocukların asker olarak kullanılmasını önlemeye çalışan bir anlaşmaya taraf olmuş durumda. Birçok insan hakları kuruluşu bunun kabul edilemez olduğunu söylerken, Başkan Obama da kampanyası sırasında bu konu tartışılınca itiraz etmedi. Awil, silahını taşırken zorlanıyor. Silah yaklaşık 5 kilo ağırlığında. Bazen de 15 yaşındaki "yoldaşı" Ahmet Hassan'dan yardım alıyor. Ahmet 2 yıl kadar önce askerlik eğitimi alması için Uganda'ya gönderildiğini söylüyor ancak bu iddiasını bağımsız ağızlardan doğrulamak mümkün değil. "Öğrendiğim şeylerden biri de bıçakla nasıl insan öldürüleceği idi" diye devam ediyor sözlerine. 1991'de hükümet devrildikten sonra koca bir neslin sokaklarda yitip gitmesine göz yumuldu. Çocukların büyük çoğunluğu okula gitmedi ya da bir parkta oyun oynamadı. Kemiklerinin gelişimi, açlık nedeniyle durdu. Ruhsal gelişimleri ise tanık oldukları cinayetler nedeniyle zedelendi. Awil "Neyden hoşlanıyorum?" diye soruyor ve kendisi cevaplıyor: "Silahtan". Yemen'e kaçan ailesi tarafından terk edildiğini ve 7 yaşındayken savaşan güçlere katıldığını ifade ediyor. Şimdi hükümet için görev yapan diğer askerlerle sigara kolileri ve berbat kokan kıyafetlerin yığıldığı bir harabede yaşıyor. Günde 1,5 dolar alıyor, ancak bunu da diğer askerlerin çoğu gibi günü gününe alamıyor. Onun yatak diye bildiği şey, üzerinde sinekler uçuşan ve iki diğer çocuk askerle paylaştığı bir şilte. Awil'in komutanı Abdisalam Abdillahi, "Onun okulda olması gerekiyor. Ancak okul yok" diyor. Mogadişu'daki Elman Barış ve İnsan Hakları Merkezi'nin Başkan Yardımcısı Ali Sheikh Yassin, sayılarının 5 ila 10 bin arasında olduğu tahmin edilen hükümet güçlerinin yüzde 20'sinin, isyancıların ise yüzde 80'inin çocuk olduğunu söylüyor. "Bu çocukların beyinleri kolayca yıkanabilir. Onlara ücret ödenmesi bile gerekmiyor" diyor Ali.

0 comments:

Post a Comment